Krótka historia Pałącu w Zdunowie.
Pierwsze wzmianki o wsi Zdunowo sięgają 1398 roku. Pierwotnie nazwę miejscowości pisano inaczej. W „Kodeksie Dyplomatycznym Księstwa Mazowieckiego" Zdunowo figuruje jako
Sdunowo, w innych dokumentach odnajdujemy Zdvnowa lub Zdunów. W połowie XV wieku Zdunowo było wsią szlachecką należącą do rodziny Zdunowskich herbu „Junosza", którzy nazwisko
przyjęli od rodowej posiadłości. W 1584 roku dokonali podziału dóbr między braci Jakuba i Piotra, jednak Jakub odstąpił część z trzech pól młodszemu bratu Piotrowi.
W 1782 roku majątek kupił Tadeusz Czerski, pułkownik kawalerii wojsk koronnych. Kolejnym nabywcą Zdunowa był Feliks Golański herbu „Jastrzębiec", podkomorzy króla Stanisława
Augusta, który jeszcze w 1797 był jego dziedzicem. Nie wiemy nic o właścicielach w XIX wieku, z tego okresu zachowały się jedynie dwie mapy folwarku Zdunowo i Załuski
sporządzone w 1843 i 1873 roku.
Herb rodowy “Lubicz” znajdujący się na frontowej elewacji budynku wraz z inicjałami “SC” i “C” to pamiątka po fundatorach pałacu” Cecyli i Stanisławe Jaworowskich. Budowa
Pałac posadowiono w miejscu murowanego dworu będącego dawniej siedzibą miejscowej szlachty. Podejrzewa się, że autor projektu prawdopodobnie należał do kręgu wiedeńskiego
atelier architektonicznego Fellner & Helmer. Prace budowlane które zakończono w 1910 roku wykonał zespół murarski pod kierunkiem majstra Kwiatkowskiego ze Strużewa, wsi
należącej do majątku Jaworowskich. Założenia parkowe państwo Jaworowscy zlecili znanemu warszawskiemu planiście ogrodów Walerianowi Kronenbergowi.
W następnych latach właścicielem pałacu został Piotr Domański: był częścią posagu córki Jaworowskich. Niestety nowy właściciel zginął w kampanii wrześniowej.
W czasie kampanii wrześniowej w Zdunowie zorganizowano lotnisko polowe dla 9 samolotów rozpoznawczych, później Niemcy urządzili tu szpital polowy. W 1946 roku na mocy
dekretu o reformie rolnej majątek został przejęty przez Skarb Państwa. Początkowo stacjonowały w nim wojska radzieckie, potem Wojsko Polskie, a następnie mieścił się tu
Państwowy Dom Dziecka.
po 1958 roku pałac wszedł w władanie Zasadniczej Szkoły Rolnej
nasadzenia drzew z tamtego okresu funkcjonowania szkoły i internatu spowodowały zatarcie pierwotnego założenia parkowego. W roku 1979 zamknięto Szkołę Ogrodniczą, a
pałac przejął Kombinat Rolny w Nacpolsku. 1 czerwca 1980 roku Zespół Pałacowo Parkowy w Zdunowie wpisano do rejestru zabytków lecz jako nieużytkowany budynek uległ
kompletnej dewastacji.
W stanie ruiny w czerwcu 1989 kupili go małżeństwo Julitta Tarnowska i architekt Włodzimierz Mucha. Kilkanaście lat póżniej nowymi właścicielami zostali wspólnicy Ireneusz
Kostrzewa i Robert Procyszyn, którzy rozpoczęli gruntowny remont. W październiku 2002 roku pożar całkowicie strawił dach, strop nad parterem, drewniane klatki schodowe,
stolarkę drzwiową i okienną. Dzięki pasji i zaangażowaniu pana Kostrzewy nie zaprzestano remontu tym samym ratując pałac od ruiny.
W kwietniu 2005 pałac kupili Małgorzata i Dariusz Chwiejczakowie. Dokończyli remont elewacji, odtworzyli stolarkę drzwiową, parkiety, sztukaterię. Nowa właścicielka będąca
architektem krajobrazu zajęła się przywróceniem pierwotnych założeń parkowych i ratowaniem istniejących pomników przyrody. Po pięciu latach intensywnych prac, w stulecie
istnienia rezydencja Zdunowska wróciła do dawnej świetności. W kwietniu 2009 państwo Chwiejczakowie zostali nagrodzeni przez Generalnego Konserwatora Zabytków Tomasza Mertę za rewaloryzację Pałacu w Zdunowie.
Komentarze
Prześlij komentarz